Rozwód z orzeczeniem o winie czy bez orzekania o winie?

Małżonek, który chce się rozwieść często zastanawia się nad tym jaka jest różnica pomiędzy orzeczeniem rozwodu z winy drugiego małżonka a orzeczeniem rozwodu bez orzekania o winie. Jaki to ma wpływ na dalszą jego sytuacje po rozwiązaniu małżeństwa? W praktyce zawodowej w zasadzie w trakcie każdej porady prawnej w zakresie rozwodu odpowiadam na to pytanie. W niniejszym wpisie postaram się przedstawić Państwu o co w zasadzie chodzi z tą „winą”.

Zasadą jest, że Sąd orzekając rozwód obowiązany jest z urzędu orzec, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jedynie na żądanie obydwu małżonków sąd zaniecha orzekanie o winie. W zakresie orzeczenia o winie rozkładu pożycia małżeńskiego sąd może rozstrzygnąć w jeden z następujących sposobów:

• Winę rozkładu pożycia ponosi jeden z małżonków;
• Winę rozkładu pożycia ponoszą oboje małżonkowie;
• Żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia.

Orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie

W sytuacji kiedy:

• Małżonkowie wspólnie zgłoszą żądanie orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie albo
• Jeden z małżonków wystąpi z takim żądaniem, a drugi  na to się zgodzi)

to sąd nie będzie badał, który z małżonków przyczynił się do faktycznego zakończenia małżeństwa. W praktyce sąd w takiej sytuacji w wyroku wskazuje, że rozwiązuje małżeństwo stron „bez orzekania o winie”.

Kiedy małżonkowie są zgodni co do tego aby Sąd nie orzekał o winie, , to cała sprawa rozwodowa przebiega dużo szybciej. Sąd na rozprawie krótko przesłuchuje małżonków na okoliczność trwania małżeństwa oraz daty i powodów jego faktycznego zakończenia. Najczęściej sprawy takie kończą się na pierwszej rozprawie. Nie ma potrzeby przesłuchiwania świadków czy przeprowadzenia żmudnego i długiego postępowania dowodowego.

Orzeczenie rozwodu z winy jednego z małżonków

            Bardzo często małżonkowie rozstają się z uwagi na zawinione zachowanie drugiego małżonka. W takich sytuacjach małżonek niewinny (skrzywdzony) chce aby sąd uznał winę drugiego małżonka. O winie małżonka mówimy wtedy kiedy jego zachowanie narusza obowiązki małżeńskie (ustawowe) lub wpływa na zasady współżycia społecznego.

Przykładowe „winy”, to:

• zdrada,
• dopuszczanie się wobec małżonka rękoczynów, wyzwisk, gróźb karalnych,
• brak ugodowego i wyrozumiałego nastawienia do pojawiających się na co dzień problemów, – złe obchodzenie się przez współmałżonka z dziećmi drugiego małżonka pochodzącymi z pierwszego małżeństwa lub ze związku partnerskiego,
• niewłaściwy stosunek do rodziny drugiego małżonka,
• zmiana religii przez jednego z małżonków.

            Jak się Państwo domyślacie postępowanie rozwodowe, w którym małżonek chce wykazać winę drugiego małżonka trwa zazwyczaj dłużej od postępowania, w którym sąd nie orzeka o winie.

            Prawie w 100% spraw rozwodowych, gdzie wykazywana jest wina drugiego małżonka, przeprowadzone jest długie postępowanie dowodowe. Zazwyczaj przesłuchiwani są świadkowie. Mogą oni potwierdzić okoliczność przyczynienia się jednego małżonka na rozkład pożycia małżeńskiego. W postępowaniach takich często strony powołują się bądź to na smsy, maile, zdjęcia, filmy itp. Sąd z tych materiałów przeprowadza dowód. Zdarza się również powiązanie spraw rozwodowych z postępowaniami karnymi, gdzie stawiane są zarzuty pod adresem małżonka winnego o znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad rodziną.

Orzeczenie rozwodu z winy obu stron

            Bardzo często w praktyce spotykam się z sytuacją, kiedy jeden z małżonków wnosi o rozwiązanie małżeństwa z winy drugiego małżonka, z kolei drugi małżonek w odpowiedzi na pozew wnosi aby sąd orzekł winę małżonka pierwszego. Nie trzeba nawet wspominać, że takie postępowanie sądowe również nie będzie należało do najkrótszych.

            Postępowanie takie może zakończyć się orzeczeniem przez sąd rozwodu z winy obu stron. Dzieje się tak wtedy kiedy sąd uzna, że faktycznie każdy z małżonków przyczynił się do rozkładu pożycia małżeńskiego.

Znaczenie orzekania oraz zaniechania orzekania o winie:

 1. Orzeczenie o winie rozkładu pożycia lub brak takiego orzekania ma przede wszystkim istotne znaczenie w odniesieniu do obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami.

            Należy pamiętać, że po orzeczeniu rozwodu alimentów może żądać tylko ten małżonek, który nie został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia małżeńskiego, a więc w sytuacji kiedy sąd orzekł rozwód:

• z wyłącznej winy drugiego małżonka
• z winy obu stron
• bez orzekania o winie.

Zatem jakie znaczenie ma orzeczenie rozwodu z winą lub bez na obowiązek alimentacyjny?

 Tutaj posłużę się przykładami (rozwodzą się Anna Kowalska i Jan Kowalski):

• Jeżeli Sąd orzekł rozwód z winy obu stron albo rozwiązał małżeństwo bez orzekania o winie to zarówno Anna Kowalska jak i Jan Kowalski, o ile znajdują się w niedostatku, mogą żądać od siebie po rozwodzie alimentów.

W takim przypadku obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu. Jedynie w sytuacjach wyjątkowych sąd może przedłużyć ww. okres czasu. Jeżeli małżonek uprawniony do alimentów ponownie zawrze związek małżeński, to dotychczasowy obowiązek alimentacyjny wygasa.

• Jeżeli Sąd orzekł rozwód z wyłącznej winy Jana Kowalskiego, a rozwód pociąga za sobą pogorszenie sytuacji materialnej Anny Kowalskiej, to sąd na żądanie Anny Kowalskiej może orzec, że Jan Kowalski musi zaspokoić w odpowiednim usprawiedliwionym zakresie jej potrzeby. Nawet jeżeli Pani Anna nie znajduje się w niedostatku!

Tutaj z kolei nie obowiązuje okres pięcioletni, tak jak w przykładzie pierwszym. Oznacza to, że Jan Kowalski może być obowiązany przez wiele lat łożyć na utrzymanie Anny Kowalskiej.

            W zasadzie zawsze ewentualne kwestie alimentacyjne po rozwiązaniu małżeństwa wpływają na kwestię „z winą” czy „bez winy”.

2. Rozstrzygnięcie co do winy może mieć wpływ na dopuszczalność rozwiązania małżeństwa, to skomplikowane sformułowanie oznacza, że rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go „winny” małżonek. Wyjątek stanowi sytuacja kiedy drugi małżonek („niewinny”) wyrazi zgodę na rozwód albo odmówi zgody, zaś sama odmowa zostanie uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.

3. Orzeczenie o winie w niektórych przypadkach może mieć również znaczenie przy ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym. Podczas podziału majątku małżonek niewinny będzie mógł się powoływać np. na fakt, iż małżonek winny nie przyczyniał się do powstawania majątku czy trwonił go, co zostało uznane za winę w rozkładzie pożycia.

4. Kwestie orzeczenia o winie mogą mieć także wpływ na rozstrzygnięcie w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów ze wspólnymi małoletnimi dziećmi. Przykładowo trudno sobie wyobrazić aby małżonkowi, który opuścił rodzinę (żonę i małe dzieci) i rozpoczął nowy związek przyznać pełnię władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, które mieszkają wspólnie z drugim małżonkiem.

Podsumowanie

            Jak widać kwestia orzeczenia rozwodu z winy drugiego małżonka czy bez orzekania o winie ma wpływ nie tylko na długość postępowania rozwodowego, ale przede wszystkim może nieść za sobą szereg konsekwencji już po prawomocnym orzeczeniu rozwodu.

            Przed wniesieniem pozwu o rozwód należy zatem poważnie zastanowić się co faktycznie chcemy osiągnąć uzyskując orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa i na czym nam zależy.

            O kwestii wpływu orzeczenia o winie lub bez orzekania o winie w sprawie rozwodowej na długość trwania takiego postępowania możecie Państwo przeczytać tutaj: http://new.adwokat-kielsznia.pl/ile_trwa_rozwod/

Adwokat Szczecin Katarzyna Kielsznia-Budzińska zaprasza serdecznie do kontaktu celem umówienia się na poradę w zakresie spraw rozwodowych.

tel. 786116186